خریداران خارجی صنایع دستی ایران چه کشورهایی هستند؟ برای بررسی پاسخ این سوال، باید آمار دقیقی از صادرات صنایع دستی به کشور‌های همسایه داشته باشیم که متأسفانه به دلیل صادرات صنایع دستی به صورت چمدانی، آمار دقیقی در دسترس نیست. به عبارتی بسیاری از گردشگران خارجی، صنایع دستی را خریداری کرده و در چمدان خود به خارج از مرز‌ها منتقل می‌کنند برای همین هزینه گمرک لحاظ نمی‌شود. از طرفی عده‌ای از ایرانیان از طریق صادرات چمدانی، صنایع دستی را به کشور‌های دیگر انتقال می‌دهند و با فروش آن‌ها در خارج از کشور، کسب و کار خاص خود را ایجاد کرده‌اند. با این حال یک آمار تقریبی نشان می‌دهد، میزان صادرات صنایع دستی، در سال ۱۳۹۶، حدود ۲۴۰ میلیون دلار بوده و به همین میزان، صادرات چمدانی هم انجام شده است. با این حساب متوجه می‌شویم، صادرات صنایع دستی از مهم‌ترین صادرات غیر نفتی بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که می‌تواند ارز زیادی را وارد کشور نماید و همچنین بدنبال آن اشتغال زایی می‌شود. اینکه بدانیم خریداران خارجی صنایع دستی ایران چه کشورهایی هستند، کمک می‌کند، تمرکز بیشتری روی بازار داشته باشیم به علاوه با مطالعه سلیقه و علاقه مشتریان، رضایت آن‌ها را جلب کرده و بازار صنایع دستی را گسترش دهیم. جالب است بدانید که ایران رتبه سوم بین کشور‌های تولید کننده صنایع دستی را دارد ولی رتبه صادرات آن ۳۹ است. برای همین کاملاً مشخص است که با تجدید نظر و مطالعه دقیق‌تر، امکان صادرات بیشتر، بوجود خواهد آمد.
برای صادرات صنایع دستی چه باید کرد؟
برای صادرات صنایع دستی چه باید کرد؟ اگر قصد دارید کسب و کاری مرتبط با صادران صنایع دستی انجام دهید، بایستی مطالعات و تحقیقات خود را در زمینه قوانین صادرات کالا از ایران، افزایش دهید. ابتدا نوع صنایع دستی را انتخاب کنید و درباره هزینه‌های تولید و یا خرید آن از تولید کننده، تحقیق نمایید. عموما از مهم‌ترین خصوصیات تولید صنایع دستی، این است که مواد اولیه مورد نیاز برای تولید آن هزینه زیادی ندارند و نهایتاً اثری که بوجود می‌آید، قیمت بالا‌تری خواهد داشت. از این جهت، صادرات و به طور کلی فروش صنایع دستی، سودآور خواهد بود. وقتی زمینه فعالیت خود را مشخص کردید، بایستی کارت بازرگانی دریافت کنید. بنابراین اولین پاسخ به سؤال برای صادرات صنایع دستی چه باید کرد، این است که کارت بازرگانی دریافت کنید. برای دریافت این کارت باید ۳ سال سابقه فعالیت‌های تولیدی و تجاری داشته باشید. در ضمن توجه داشته باشید که کارت بازرگانی هم برای شخص حقیقی و هم برای شخص حقوقی قابل صدور است. اما همان‌طور که حدس می‌زنید مهم‌ترین موضوع در رابطه با صادرات صنایع دستی یا هر کسب و کار دیگری، موضوع بازاریابی است. در قسمت‌های بعدی مطلب درباره بازاریابی برای صادرات صنایع دستی، بیشتر بحث خواهیم کرد.
فروش صنایع دستی در خارج از کشور
فروش صنایع دستی در خارج از کشور به دو صورت ممکن است انجام شود. اول اینکه شما به عنوان تاجر، کارت بازرگانی حقیقی یا حقوقی دریافت کرده باشید و دوم اینکه صادرات را در تعداد پایین و به صورت شخصی انجام دهید. نوع دوم از صادرات، همان صادرات چمدانی است که در ابتدای مطلب درباره آن بحث کردیم. بدیهی است که در صادرات چمدانی، شما هزینه گمرک پرداخت نمی‌کنید ولی سود فروش شما هم به دلیل تعداد کم، قابل مقایسه با تجارت حرفه‌ای نیست. به علاوه به یاد داشته باشید که بعضی از صنایع دستی را نمی‌توانید به روش صادرات چمدانی از کشور خارج کنید. برای مثال آثاری که از جنس طلا و نقره هستند، نیاز به بررسی بیشتری برای صادرات دارند و بدون داشتن مجوز نمی‌توانید این‌گونه صنایع دستی را به خارج از مرز‌های ایران منتقل کنید. از دیگر مواردی که برای فروش صنایع دستی در خارج از کشور باید به آن توجه کنید این است که صنایع دستی مختلف در کشور‌های خارجی ناشناخته هستند و باید برای رسیدن به فروش بیشتر، تبلیغات مناسبی برای بازار هدف انجام دهید. امروزه با کمک شبکه‌های اجتماعی، تبلیغات به زبان‌های مختلف دنیا ممکن است و فروش صنایع دستی در خارج از کشور برای شما بسیار آسان خواهد بود.
مجوز صادرات صنایع دستی
مجوز صادرات صنایع دستی نیاز به کارت بازرگانی دارد. همان‌طور که گفتیم برای هر گونه صادرات و واردات نیاز به کارت بازرگانی دارید که این کارت می‌تواند برای شخص حقوقی یا حقیقی صادر شود. همچنین پیش‌زمینه دریافت کارت بازرگانی این است که ۳ سال سابقه فعالیت‌های تولیدی و تجاری داشته باشید. پس از دریافت کارت بازرگانی می‌توانید اقدام به صادرات صنایع دستی کنید. نکته مثبت درباره صادرات صنایع دستی این است که به کالا‌ها عوارض صادرات تعلق نمی‌گیرد. با این حال باید هزینه‌های گمرک را بر اساس تعرفه آن پرداخت کنید. یکی دیگر از نکات مربوط به مجوز صادرات صنایع دستی این است که باید کالا‌ها را بیمه کنید. این بیمه نوعی بیمه حمل و نقل است که برای هر نوع صادرات و واردات لازم است چرا که اگر کالای صادراتی شما در زمان حمل و نقل صدمه‌ای ببیند، بیمه خسارات را به شما بر می‌گرداند. انواع مختلفی از بیمه‌های هوایی، دریایی و زمینی وجود دارد که بر اساس تعرفه و مزایای بیمه، هزینه آن متفاوت خواهد بود. بدیهی است که مهم‌ترین نکته برای مجوز صادرات صنایع دستی، سرمایه است یعنی تا وقتی شما هزینه لازم برای سرمایه گذاری، بیمه، بسته بندی و … را در دسترس نداشته باشید تمام موضوع منتفی خواهد بود.
مراحل صادرات صنایع دستی
مراحل صادرات صنایع دستی بستگی به نوع کالا دارد ولی با این حال در چند مورد مراحل صادرات صنایع دستی برای انواع صنایع دستی، مشترک است. در اولین مرحله باید کارت بازرگانی دریافت کنید. برای اخذ این کارت می‌توانید با شرکت‌ها مشاوره دهنده، جلسه‌ای داشته باشید و روند کار خود را سریع‌تر پیش ببرید. ولی به هر صورت لازمه دریافت کارت بازرگانی این است که ۳ سال سابقه فعالیت تولیدی و تجاری داشته باشید. این کارت می‌تواند برای شخص شما یا برای شرکت شما صادر گردد. مرحله دوم از مراحل صادرات صنایع دستی، بیمه است. برای کالا‌هایی که قصد صادرات آن‌ها را دارید، باید بیمه نامه داشته باشید. تعرفه بیمه بر اساس نوع کالا و نوع حمل و نقل آن مشخص می‌شود. مرحله سوم برآورد و پرداخت هزینه حمل و نقل و بسته بندی خواهد بود. مهم‌ترین فاکتور در هر گونه صادرات و واردات، سرمایه است. اینکه شما تا چه حدی قدرت خرید و پشتیبانی از کسب و کار خود را دارید کلیدی‌ترین نکته در تعیین سودی است که در آینده بدست می‌آورید.
مشکلات صادرات صنایع دستی
مشکلات صادرات صنایع دستی به چند دسته تقسیم می‌شوند که ما در اینجا مشکلات صادرات صنایع دستی به ترتیب از بزرگترین مشکل نام می‌بریم: بزرگترین و مهم‌ترین مشکل، موضوع بسته بندی کالا است. صنایع دستی باید در بسته بندی زیبا و مقاوم قرار بگیرند که گاهی تهیه این بسته بندی، هزینه بیشتری از خود کالا را در برمی‌گیرد. بنابراین صادر کننده قید صادرات کالا را می‌زند زیرا این‌گونه تجارت به ضرر اون خواهد بود. به علاوه مشتریان خارجی برای دریافت صنایع دستی به عنوان کالایی ارزشمند انتظار دارند که آن را در بسته بندی شکیل دریافت کنند و فقدان این امتیاز، نکته منفی در بازاریابی و رضایت مشتری خواهد بود. یکی دیگر از مشکلات صادرات صنایع دستی، مربوط به موضوع حمل و نقل است. حمل و نقل صنایع دستی نیاز به مراقبت بیشتری دارد که زیر ساخت آن در کشور ما وجود نداشته یا هزینه زیادی می‌طلبد. مشکل سوم هم تبدیل ارز خارجی به ریال است که همواره از مهم‌ترین معضلات، تاجران بوده است. آخرین مشکل هم مربوط به عدم آگاهی تولید کننده صنایع دستی از سلیقه مشتریان خارجی است. برای این کار لازم است که کارشناسان به کشور‌های بازار هدف، سفر کنند و با مطالعه سلیقه مشتریان، اطلاعات جامعی در اختیار تولید کنندگان صنایع دستی بگذارند.